By Lê Vĩnh Tài, translation by Nguyễn Thị Phương Trâm
(prologue)
the poem spinning around the poet’s head
like the halo of Buddha
each time he reaches behind his neck
to touch it
the poem disappears
as we may never be able to
grab hold of our fate
_____
bài thơ xoay quanh đầu của nhà thơ
như vầng hào quang của Đức Phật
mỗi lần nhà thơ đưa tay lên ót
để chạm vào
bài thơ biến mất
như chúng ta không bao giờ nắm bắt
được số phận của chính chúng ta…
1.
Left behind a bit of something
long ago possessed by poetry
more than air
more than water
more than kisses
darkness
the evidence, poetry’s body
_____
Thơ có còn sót lại chút gì
ngày xưa thơ từng có…
nhiều hơn không khí
nhiều hơn nước
nhiều hơn môi em
bóng tối bóng tối
cơ thể thơ là dấu vết của thơ
2.
Within the veil of mist out of sight
began poetry an anthem of love
in time reveal by sunlight
a gentle morning breath
blue
silent fishes in a puddle
poetry will never utter what they already know
poetry relish the surprise
_____
Trong đám sương mù che hết tầm mắt…
thơ muốn bắt đầu bài hát tình yêu
ánh nắng mặt trời rồi sẽ chiếu vào bên trong
một hơi thổi dịu dàng buổi sáng
màu xanh
những con cá im lặng trong vũng nước
thơ không bao giờ nói những điều người ta đã biết trước
thơ thích bất ngờ…
3.
Out of sight
hence poetry resides in the darkness of the night
a shimmering black cloak
the night sky
poetry singing
a meaningless butterfly wing
flying outside
both wings stretched wide
it’s singing about the length
its lone flight
singing still after death
just outside the butterfly wings
began poetry’s studies of love
the studies poetry puts to practice
as poetry kneels through the night
a grain of sand embed within
it falls with the butterfly wings
falling like a tear
the sand exclaiming: gosh poetry, she’s completely wet
_____
Vì bị che hết tầm mắt
thơ sẽ định cư vào bóng đêm…
lấp lánh chiếc áo choàng đen
của bầu trời
thơ sẽ hát
một cánh bướm vẫy vô nghĩa
nó bay ra ngoài
dang hai cánh
nó hát về độ dài
của chuyến bay riêng mình
chết rồi vẫn còn hát
ở ngoài rìa cánh bướm
thơ sẽ bắt đầu bài tập tình yêu
những bài tập thơ hay thực hiện
khi thơ quỳ gối trong đêm
một hạt cát sẽ vùi vào bên trong
nó rơi theo cánh bướm
rơi như giọt nước
hạt cát nói: thơ ơi, em ướt hết rồi
4.
Poetry has written many romantic poems.
like the lady long ago wears a short skirt
the shifting of her thighs
closing, poetry in a fluster
poetry rambling on lines after line
in a rush lost the rhythm
poetry remembering her feet drifting away
like the shifting sides of a river
poetry has never seen it in any other river
poetry pretending to look at the cat
she’s holding
until she decided
to straighten a finger like a flame
and wants to tie the knot
_____
Thơ đã từng viết nhiều bài thơ tình…
như nàng ngày xưa nhiều khi váy ngắn
hai đùi của nàng
khép lại làm thơ bối rối…
thơ lúng túng vài dòng
và mất vần vì hơi vội
thơ nhớ đôi chân trôi dạt của nàng
như hai bờ sông lang thang
thơ không bao giờ thấy ở những con sông khác
thơ tiếp tục giả vờ ngắm con mèo
nàng đang bế
cho đến khi nàng quyết định
duỗi một ngón tay giống như ngọn lửa
và đòi kết hôn…
5.
There are of course tigers
in poetry’s forest
but in life, you only need one tiger
and that’s plenty
hence all the tigers
in a knot fighting each other
for the position of a tiger
plenty of them believe they’re tigers
fails to peak
nightly, poetry could hear the tiger’s breathing by the window
don’t think tigers know only to hunt
and knows not how to cry
tigers also need to know how to tiptoe and dance
otherwise
in a few months
they won’t get to be a tiger
be forgotten
in some corner
a sneaky liar
gnawing a bone under the bed hating Thế Lữ
_____
Trong khu rừng thơ
dĩ nhiên phải có cọp…
nhưng đời chỉ cần có một con cọp
là vừa
nên các con cọp
phải chí chóe đánh nhau
giành quyền làm cọp
nhiều con tưởng mình là cọp
hay bị bể chóp
vào đêm, thơ nghe con cọp thở ở cửa sổ
bạn đừng nghĩ cọp không biết khóc
chỉ biết kiếm ăn
cọp cũng phải uốn lượn nhẹ nhàng
nếu không
chỉ cần vài tháng
là không còn được làm cọp
phải về nằm mọp
xó nhà
lén lút ba hoa
và gặm dưới gầm giường cục xương căm hờn Thế Lữ…
6.
What will birds be called
in the eyes of a dog?
you’ve seen
dogs frying
from one branch
to another?
have you ever seen poetry climb up an electrical pole
not crazy though
only to mend
a broken telephone line?
have you ever like a poem
with an imagery
so painful to the point of nothing really?
in this life so many people we meet
nauseatingly sweet
right by our feet
hence poetry takes an incomprehensible turn
poetry shapeless
or you just don’t like flying dogs?
pretending you’re on the grog
until
you’re old and downhill
die?
_____
Những con chim sẽ được gọi là gì
trong mắt những con chó?
bạn đã từng nhìn thấy
những con chó bay
từ cành cây này
đến cành cây khác?
bạn có bao giờ thấy thơ phải leo lên cột điện
không phải điên
mà để nối lại sợi dây
điện thoại?
bạn có bao giờ thích những bài thơ
mà hình ảnh của nó
đau đớn đến mức méo mó?
đời quá nhiều người
mật ngọt chết ruồi
ở hai bên đùi
nên thơ thành khó hiểu
thơ không có hình ảnh
hay là tại bạn không thích những con chó biết bay?
hay là bạn cứ giả vờ say
đến tận khi
bạn già đi
và chết?
7.
We don’t know if the parachute will open
when the plane falls out of the sky
like when you open the post box of a lover
we could still hear their laughter
in rolls rising
like the sound of a train’s whistle
the day she left
arms loose by her side
left behind her word, like water
down the drain in the toilet
it’s without vigour
like the sweetness of Hồ Xuân Hương’s jackfruit
like her body
the curves of a dawning horizon
hence the word is forsaken
or some lost soul aching
as poetry continues the act of tranquillity
in keeping with the status quo
in no changeable peace
nor lost of self-worth
or like the ostrich sticking its head in the sand
poetry sticks its head in the mud
_____
Chúng ta không biết sẽ mở dù thế nào
khi máy bay rơi xuống đất…
như khi mở hộp thư của người yêu
hình như chúng ta vẫn nghe tiếng cười của họ
vút lên quanh co
như còi xe lửa
như ngày em đi
hai tay thả lỏng
bỏ lại chữ nghĩa đổ như nước
trong phòng tắm
nó không còn sức mạnh
như sự ngọt ngào quả mít Hồ Xuân Hương
như cơ thể của em
những đường cong chân trời dâng lên mỗi sớm
vậy thì chữ nghĩa cũng phải cô đơn
hay phải làm cô hồn
vì thơ cứ giả vờ yên tĩnh
để giữ sự ổn định
không diễn biến hòa bình
thảm hại của chính mình
như đà điểu rúc đầu vào cát
thơ rúc đầu vào một đống sình…
8.
A poet is not a business
otherwise, they’ll be dead meat
there are “poets” who likes to bullshit
yet
no one sees it
he’s an idiot
he is
a crack
in the granite
on the wall
the tomb of whom no one dare says
and when you mention of him through a parable
indicative of the underworld
you must note it
poetry forever
to now
and will ever
forever:
poetry is never
the excrement
the result of his digestion
hence his contrition
after leaking trash
_____
Nhà thơ không phải nhà doanh nghiệp
nó chết thây bà nó…
có “nhà thơ” đã chém gió
như vậy
mà không ai thấy
anh ta tầm bậy
anh ấy
như một vết nứt
của phiến đá hoa cương
ốp lên tường
ngôi mồ của ai thì ai mà dám nói…
và khi bạn đến để nhắc anh ta một dụ ngôn
của thế giới bên kia
bạn phải nhớ
thơ tự bao giờ
bây giờ
và không bao giờ
mãi mãi:
thơ không phải chất thải
từ anh ấy
sau khi ăn
nên anh ấy sẽ ăn năn
khi tống ra tầm bậy…
9.
Poetry’s feverish due to illness
on both of poetry’s knees
people have kneeled
urged and dreamed
much
hence poetry is exhausted
_____
Bệnh tật làm cho thơ bị sốt…
trên hai đầu gối của thơ
mọi người đã quỳ
đẩy và mơ
nhiều quá
làm thơ mệt lả…
10.
As you search for the keystroke
looking for a good poem
you should ask yourself
why the mist
and light
turns the clouds into a sail
drifting in the shallows
the other
grey clouds
line up at the edge
since there, good poetry could see
something
like derogatory nudity
all shatters in a blink
like when poetry, once slapped golden moonlight
upon an episode of devastation
_____
Khi bạn tìm các phím bấm vào
để ra được bài thơ hay…
bạn hãy hỏi
rằng tại sao sương mù
và ánh sáng
lại làm đám mây giống như một chiếc thuyền
đang trôi trên cạn
những đám mây khác
màu xám
dọc theo một cái mép
tại đó thơ hay nhìn thấy
một cái gì
tưởng như mấy tấm hình khỏa thân tầm bậy
mọi thứ tan vỡ trong chớp mắt
như thơ từng tát ánh trăng vàng
trong câu chuyện nát tan…
11.
Poetry is searching for a verb
trying not to make a grammatical error
in our mind
the poet thought of a noun: the church
bells ringing, the verb
inducing breathing
eternal
everlasting glory
those who have lain down their life
but what is the use of such glory
What mandates such beauty,
when they’re no longer breathing?
or it’s but a ruse
a verb for poets
When they’re stuck?
and mixed in with the spit
a kind of noise
that gives people goosebumps
hence in quivering parted lips
fend off such fanciful
grandeur
everyone now wants the poet
to vow in front of an altar
from now be the speaker
for the aspiring horns of a bull
thrusting
horns
the gut
of those who hide their faces
behind nouns
interjections, articles, verbs
tedious
like foggy forests
with little bearing on poetry
_____
Thơ tìm kiếm một động từ
cố gắng đừng sai ngữ pháp…
trong suy nghĩ của mình
nhà thơ chỉ nghĩ về danh từ: nhà thờ
rung chuông là động từ
dùng để thở…
đời đời
vinh quang đời đời
những người nằm xuống
nhưng vinh quang ấy để làm gì
vinh quang ấy cần gì
khi họ không còn thở?
hay chỉ là cái cớ
để cho các nhà thơ tìm kiếm một động từ
khi bí?
và trộn lẫn với nước bọt của mình
hay một âm thanh
làm mọi người thấy ớn lạnh…
nên khi hé môi rung động
chống lại những trò mơ mộng
lồng lộng
ai cũng muốn bây giờ nhà thơ
thề trước nhà thờ
từ nay sẽ là cơ quan ngôn luận
của chiếc sừng bò mộng
tông
vỡ
mật
những kẻ giấu mặt
vào danh từ
thán từ, mạo từ, động từ…
lừ đừ
như những cánh rừng mù mịt
không phải thơ
12.
Poetry and the books die together
when they say
you spend your entire life searching
not just for fun
so don’t deny it
in truth, you feel as though
not to simply smooth things over
but you desire the composition of poetry all-day
even when there’s no one left to read it
you know
poetry does not need to be smooth
because a breeze will pass by
like once upon a time learning to walk
everyday
one would
fall
_____
Những quyển sách và thơ cùng chết…
khi người ta nói rằng
bạn đã dành toàn bộ cuộc đời mình để tìm hiểu cái gì
không phải chỉ để chơi
thì bạn đừng chối
thậm chí cảm giác của bạn
không phải chỉ là bôi trơn
bạn muốn làm thơ cả ngày
dù không còn ai đọc
bạn biết
thơ không cần phải bôi trơn
vì gió sẽ lăn qua
như ngày xưa tập đi
ngày nào ta
cũng
ngã…
13.
You should keep writing poetry
not because you gave up maths when you were little
the Fibonacci sequence and the old maths professor
life to a certain level abiding
you could recall the light angle
you knew the Sun now is at 45 degree
like the tagline out the window
more poetic when you view it
slightly lopsided
and you couldn’t see the green
in the one parrot feather
you recall the sinusoid
you’re rolling
around and around
upside down you sound
even now
slow poetry down
lower it
by the fence
after the storm
otherwise
in return, you’ll be
half lost
half yellow
dry clumps of grass in the backyard
while the church bells
echoing
announcing
the birth of God
you open your bag in that very moment
grabs a camera
aim it straight for your face
then
the laughter
the whistle of the wind
from somewhere arrives
like your own
sadness
once, decimated a storm
_____
Bạn cứ làm thơ…
không phải vì hồi nhỏ bạn bỏ học môn toán
ông giáo già với dãy Fibonacci
đời luôn luôn tồn tại một giới hạn
bạn nhớ đường cong ánh sáng
sau này bạn biết mặt trời nghiêng một góc 45 độ
như câu khẩu hiệu ngoài ô cửa sổ
sẽ lãng mạn khi bạn
nhìn nghiêng
và bạn cũng không thấy màu xanh lá cây
của bộ lông con vẹt
bạn nhớ hình sin
làm bạn phải uốn cong
lòng vòng
âm thanh của bạn bị lộn ngược
cho đến bây giờ…
hãy làm cho thơ chậm lại
hạ nó xuống
ngay chỗ hàng rào
sau cơn bão…
nếu không
nó mang lại cho bạn
một nửa hoang mang
một nửa màu vàng
của đám cỏ xác xơ trong sân nhà của bạn
và tiếng chuông giáo đường
vang
vang
khi Thiên Chúa ra đời
đúng ngay lúc bạn mở cái túi
lấy máy chụp hình
tự ngắm vào mặt bạn
lúc đó
tiếng cười
tiếng gió
tự đâu đâu sẽ thổi vào
như một nỗi buồn
của bạn
đã từng đánh bại một cơn mưa…
14.
An unsurpassable day
a certain point of view may reveal the light
within the skin and bone of people
poetry recalls a voice
voicing what even the air couldn’t think of
that’s the reason why
life now and then is hopeless
can’t you remember
there’s no point of view that could surpass
summer
the bells of resounding sunlight
white
bitter
makes you forgetful and thirty
I remember once
on the way home
passing a supermarket
I bought a CD
listened to it eight times
still couldn’t find what makes life worth living
the song
like a bird
flying with wings stripped of feathers
left me
floating
in a cage
with the gate open…
_____
Một ngày không vượt qua…
có cái nhìn có thể phát sáng
trong xác thịt của con người
thơ nhớ một giọng nói
nói những điều ngay cả không khí cũng không bao giờ nghĩ đến
đó là lý do tại sao
cuộc đời này đôi khi vô vọng
bạn có nhớ
không có cái nhìn nào có thể vượt qua
mùa hè
những hạt chuông ngân vang như nắng
màu trắng
cay đắng
làm bạn khát nước và lãng quên
bạn có nhớ
trên đường về nhà
ngang qua siêu thị
bạn đã mua một cái đĩa CD
và nghe tám lần
vẫn không thấy cuộc đời này đáng sống
bài hát
như con chim
bay trên hai cánh
rụng trụi lông
trôi
khi chiếc lồng
quên đóng cửa…
15.
Like the sad sound of the pen-pipe
poetry runs its fingers through your long hair
and that’s when
poetry’s searching for
your secrets
not for any ulterior motive
sometimes hidden in our body is a language
poetry finds desirable
like in the eighth verse
poetry uses a rhyme from the spine
if it’s like the rise in the sixth verse, to after
pull you down by the hand
and you’re on the ground
upside down
like a fish out of water
but don’t get wet
or be sad
you see
poetry is like a little squirrel
running up your arm
it doesn’t know how to fly
and it’s worried you’re not aware of it
hence tries very hard to puff up
its tail to run
into you
_____
Như một tiếng khèn buồn…
thơ luồn tay vào mái tóc dài của bạn
đó là lúc thơ
đang đi tìm những gì bí ẩn
của bạn
cũng chẳng có mục đích gì cả
đôi khi cơ thể chúng ta có thể ẩn nấp các ngôn từ
mà thơ thấy thích
như khi viết câu tám
thơ lấy vần từ lưng
nếu như sự cất lên của câu sáu sau đó
có kéo tay bạn
và cơ thể bạn nằm xuống
bạn bị lộn ngược
như con cá ra khỏi mặt nước
bạn đừng ướt
và buồn
bạn sẽ thấy
thơ như con sóc nhỏ
chạy trên tay
nó không biết bay
và nó sợ bạn không thấy
nên cố sức xù
cái đuôi để chạy
vào trong bạn…
16.
When it ignites
please don’t hold it against it
poetry is the blood running through all the arterial valves
a formation of a quivering purr
at an inaudible level
_____
Khi nó bốc cháy…
đừng gầm gừ
thơ như máu chảy qua các van tim
tạo nên một âm thanh run nhẹ
tới mức không ai nghe…
17.
Could poetry be a bat?
say you know poetry is a radar
detecting ultrasonic sounds in the dark
when you’re asleep poetry replying
opens your bedroom door
you remember
poetry wrapped in light
like a scarf for your hair
playful in a dingy
on Nui Coc lake?
the bats hanging from the rocks
its claws hanging onto love
could never fall
the cave that echoes poetry
the shape of a thorn
like the lady’s eyes
the day poetry lost its way in Thai Nguyen
_____
Thơ có thể là con dơi?
nếu bạn biết thơ là một radar
bắt được sóng siêu âm trong bóng tối
khi bạn ngủ thì thơ trả lời
cánh cửa phòng bạn bị mở
bạn nhớ
ánh sáng đã quấn quanh thơ
như bạn quấn khăn lên tóc
và nghịch trên chiếc thuyền
ở hồ Núi Cốc?
những con dơi treo trên mỏm đá
với các ngón chân bám vào tình yêu
không bao giờ ngã
cái hang động mà thơ phát sóng
hình gai nhọn
như mắt nàng
ngày thơ bị lạc ở Thái Nguyên…
18.
Upon the poem is heaven
under the poem is hell
the poem a star
sometimes the star falls and perish
like a snowflake
disappearing upon the touch of water
and we could feel
the bite of death
cold seeping through us
at zero hour
poetry’s complimentary flight will be The Word(of God)
taking back the days
poetry was wiped clean
poetry silent, watchful, thoughtful
as would the night, sleep, bite, death by and the stars
_____
Trên bài thơ là thiên đàng…
dưới bài thơ là địa ngục
bài thơ là ngôi sao
cũng có lúc ngôi sao bị rơi và chết
giống như bông hoa tuyết
tan khi chạm xuống mặt nước
và chúng ta cảm thấy cái lạnh
của cái chết
cắn vào tất cả chúng ta…
đây là lúc 0 giờ
chuyến bay miễn phí của thơ vào Ngôi Lời
lấy lại những ngày thơ bị xóa
trắng
thơ im lặng, nhìn, suy ngẫm
cũng như đêm, giấc ngủ, cắn, cái chết và các ngôi sao…
19.
Poetry is a man’s liberty
hence poetry dives into a flora skirt
in high heels
the lady leaning
poetry tripping
fell
into a hell
with a guitar
a cat watching poetry sing
poetry sitting in
a forest
watching the awkward men pass by
legs aping the letter V
since liberty is lost
all there seen is hair
by the masks
_____
Thơ là sự tự do của đàn ông…
nên thơ đâm vào một chiếc váy hoa
mang đôi giày cao gót
nàng nghiêng người
thơ mất trớn
và rơi
vào một địa ngục
với một cây đàn guitar
một con mèo ngồi nghe thơ hát
thơ ngồi trong
rừng
nhìn những người đàn ông khập khiễng đi qua
hai chân hình chữ V
vì tự do đã mất
chỉ còn thấy mái tóc
ngoài ra là mặt nạ…
