By Lê Vĩnh Tài, translation by Nguyễn Thị Phương Trâm

NIGHT & THE CONTINUING FALLING VERSES OF… (11) 

Translation October 2019, revised August 2020, March 2022.
 

prologue

when there are no more words 

in the world

will poetry be poetry still?

.

poetry

leaving the wordlessness behind in the dark

dark world…

 

1.

without words

the poem has no desire for sleep

will it sacrifice

its melody? its meaning?

.

since in death

sleep is dreamless

no one

dives

headfirst 

into a final deconstruction

.

as the poem

joked about

desire

.

you remembering that

we 

couldn’t possibly

construct anything half-asleep

and with indifferent

.

as though the poem has no

enemy

 

 

2.

 

without words

thought it was an angel

the poem

drowning 

in a dark room

.

wrapped up in layers

and layers of women’s clothes

gosh the hills and valleys

the tiring breathlessness

.

the poem’s wrist throbbing

like a river

bulging like a scar

a dam

.

the ridiculous bauxite bruises 

on the head

the knees

it’s a vista of a shredded map

the leftover of a country

bit of a poem

.

coveted yet

often forgotten

.

without words

the poem in neglected

in a room 

with

the Spratly Islands

continuously

seasick

as the Paracels Islands are

forever 

abandoned

 

 

3.

without the vernacular

the poem has to wave its arms around dancing

enthusiastically

.

making you laugh seeing poetry like that

.

so that years and years later

it would still make you would laugh

at all the bogus positive catch phrases

fake announcements

screaming

fraudulence

.

say if Mr. Nick were to live in Vietnam

after a year

will he 

succeed

in anything of significance?

.

or by then

he

has to learn from us 

how to endure 

the teeth grinding

drudging evil

his

entire life

 

 

4.

the poem

it’s not

a bloody pulse

or a hardened heart

.

it’s a gale storm

slamming you into a wall

when all you want to do is run

.

not power

it’s the desirability of the spirit

high in the sky

falling

a thousand metres

.

a window opening suddenly

the poem sticking its head out screaming

something

no one wants to hear

.

or listens to

or turn around 

to check what it might be

.

or

they would turn to look

only of

they’re deaf

.

in this country

fear is a huge favour

that poetry had saved for you

 

 

5.

without the vernacular

would one trust the silence

with the poem falling apart straight after

.

we can not turn back

the time

the clock tick-ticking

the second hand frothing

.

when they harbour delusions of grandeur

yet the end of days

the entire South has lost electricity

and they’re allocating a time slot for the world

careful, don’t choke on the spit

.

remains are nothing but

the final step

us holding onto each other hands

otherwise

we might fall

we might just 

get pushed down

an abyss

 

 

6.

when the world is void of the vernacular

it still has light

the Sun

you will remain human

erect

drawing a long shadow in the sunlight

.

when there are no words

the world will be void of poetry 

.

at the height of noon one day

people will pass you by

speechless in the most surreal silence

.

your footing

your standing is a worthless life lost

hence the poem will never be brave enough to ever stand up

it’s on its back legs spattered indignantly all over the place

 

 

7.

you don’t need the knowledge of language

if the world is void of meaning

.

when they set the meaning of “poem” as “enemy”

“silence” as “bleeding eyes”

it’s when you no longer need a dictionary

.

the tears in your kind eyes

the aching teardrops

.

your silenced tongue

has no need for articulation

it lies there silently drowning in your tears

consumed by your blood 

 

8.

there are poems void of words

hence it’s no longer a poem

.

a room without a window

hence often there are windows without a room

nothing but bars

and shackles for fidgety feet

.

without the vernacular

still noisy is the poem

.

buzzing like a bee

searching for honey

the wintry 

sounds of the rain

crying 

dying

.

the poem merely crying

familiar to us

the people

through the gaps in the windows

.

it may 

miss 

seeing

the long tears

mother

allowed to flow

freely

 

 

9.

without the vernacular

the poem needs to step lightly

or be as silent as a tombstone

.

the vernacular will no longer be a nightmare

everyone softer

distorted

like the tongue of a snake

.

bitter

like a dream distorted

the deformation of death

the strain of the uterus in pregnancy

the distortion of our stomach when we’re hungry

.

What then is the poem if it refuses to mutate?

An injured pigeon?

A snake with its head ground to dust?

Scaring us to death?

.

In sympathy for the victims of murders

forcing other people to do the dirty work

the poem allows the pigeon to perch, rest?

the poem allows the snake to slither across summer grass?

.

but the poem isn’t death

people continue to give birth

.

the poem stands on of its own two feet

as people should open their eyes

look through the ins and outs of the districts 

turn around and check where the screaming came from 

and not be so afraid

and piss in their pants

…

a window distorted

the email changed

a deformed bar

a snake/bird mutated

.

mutated distorted

otherwise one may as well simply dropped dead

.

but

no one cries when they watch circus animals

the poem is a human life

 

 

10.

without the vernacular

dark like the nights the electricity was cut 

the Sun was at the head of the poem

as silent as a boulder

.

the boulders dead

the poem’s a volcano

erupting

spitting magma

to then perish

.

Why in such a place

is everything the shape of a corpse?

Why is your white school shirt

not the colour of a corpse?

it dares to possess the essence

thereof a bird

no, an eagle

flying

demanding the son of god not to be the same?

.

Why then

the poem could only stay still and observe

dare not look around

at the overwhelming

the number of green shirts

.

gosh, the green corpses

removing the shackles of a nation

taking flight

the students

purifying

blooming

court trials

 

 

11.

without the vernacular

we’re all petrified

.

oh,

the whiteness of the school shirt

you worn

it’s innocence

the shape of a diminished flame

.

fear taking a step

back

affront

love

 

 

12.

without the vernacular

the poem is long

lying there dying

perched on the fence dodder vines 

in our garden

.

death nodding

as though

the poem is like

a child

daily whipped by the wind

and not fall

.

the child in a white shirt smiling

at people

sticking their podgy gut out

hence for the rest of its life slides around

like a snake

.

the blokes with the big gut isn’t a poem

he’s a snake by the river

by a boulder sound asleep by the mountain

neither is it a poem

.

like when the wind sings the leaves hums

the poem couldn’t possibly be quiet

it’s the load

after the poem is hung out to dry

in the Sun

 

 

13.

when void is the vernacular

the world is void of memory

.

we’re not concrete high rises

with not a single finch

Mother’s muddy footprints

.

the vernacular no longer has meaning

akin to sounds

louder yet no one cares enough to notice

without  the vernacular

summer leans into the arms of a vicious winter

without the vernacular

in a frail light the night will be illuminated

unsustainable through the clouds

through flips of fragile

pages

an account of nothing

.

without the vernacular

the poem has not a home

like the ancient caves

wintry hut

mud home

rising smoke

.

unlike current cities

only concrete, glass shattering

fearful teeth chattering

the people 

bleeding like you, child

14.

without meaning

there’s no need to remember your name or the poem

the poem may be created

by a river

drifting into dreams

falling slowly into a valley

.

canyon and wild grass

the old dusty road

you fall on your face

the autumn Mother passed away

.

forever

a poem

it lies under your pillow

as you dream

 

15.

without words

the poem is void of nipples

on babies lips

.

the poem draws a beard

bits and pieces

the morning a man brought you home

to feed on you

then hang you out to dry in the light

.

you won’t leave

and the poem refusing to

let go

.

and fall

falling

forever

.

the darkness pulling him in

deeper within you

you thought you’re a romantic

but the poem stating you’ve been shot

hence the poem is stranded

on an unseen rock

in the middle of the ocean

 

 

16.

without the vernacular

the poem can’t see with its eyes blind

it plays with its tongue

.

fondling love and or justice

its moist tongue licking

and the rough papillae 

a bit ticklish

making us a little excited but no longer feverish with fear 

for no reason at all

 

 

17.

void of the vernacular

meaning is void of interpretation

void of critique

.

the nation ambushed

by hidden faces and the dark

.

without the vernacular

they now have no use for metaphors

symbolisms, or imagination

.

destruction and new life

creation and degradation

broken pieces

broken pieces inside broken pieces

.

a giant inside a giant

a zoo for some

terrifying consequences

.

they dare to go on and on about

a pig

a monkey

a cow

.

the poem

sound in our marrow

is but a bird

a bird a bird

a bird flying inside a bird

ah uhm

sinking 

 

 

18.

without the vernacular

the world is void of poetry

all shall be in a deep freeze

like the person

laying there like a god

.

the poem admiring

running down a tunnel

the twisting path of death

.

encased in glass

you’re a poet

you’ll be a soldier

you’ll also be an enemy

a sailor in a sinking ship

.

you’re a bird

you’re also a blind hunter

your hut the Sun will set

your livelihood replaced by bitterness

your dreams replaced with burdens

.

without the vernacular

if you desire to be in a deep freeze

upon waking

you’re given a cup

alcohol diluted with water

so you’ll be drunk 

with conceited

hairy ideologies like feral weed

poetry finds the whole thing ludicrous

without an escape

19.

void of the vernacular

the poem is also void of clothes

it’s naked under the Sun

.

you will see the truth

it’s not a poet

it’s an imposter

their national pride

an act via the blood of others

.

they’re romantic to the point of evil

that not just she or you

but the rivers also ran red with blood 

 

20.

without words

the poem said goodbye to its tongue

.

but the poem’s tongue was swallowed, ended up in the stomach

shoved further into the intestines

filtered through the liver

passed by the kidneys

and so on and so on such as life

.

without words

meant saying goodbye to the tongue, meaning the poem had to die

it’s soaked up by the soil

dispersed in the air 

into the sky disappeared

became a part of some wordless song

time and time again

the poem’s choked up on its blood because of such victories

—– 

ĐÊM VÀ NHỮNG KHÚC RỜI… (11)

prologue

khi thế giới

không còn chữ

thơ có còn làm thơ?

 .

thơ

bỏ lại sự vô ngôn cho bóng tối này

thế giới này…

 

1.

không còn chữ

bài thơ không mong được ru ngủ

nó sẽ hy sinh

ý nghĩa? gieo vần?

. 

cũng như cái chết sẽ tìm thấy

giấc ngủ không mộng mị

không ai

chui đầu vào

các

giải cấu trúc cuối cùng

. 

trong khi bài thơ

giễu nhại

giấc mơ

. 

và bạn nhớ

chúng ta không thể

cấu trúc

kiểu lơ mơ

hay buồn ngủ

. 

như thể bài thơ

không có kẻ thù

2.

không có chữ

nghĩ mình là một thiên thần

bài thơ

chìm trong căn phòng

bóng tối

. 

vây quanh

nếp áo của các cô gái

nhấp nhô những ngọn đồi

mệt và thở…

. 

tĩnh mạch trên tay bài thơ

tựa như dòng sông

phồng lên vết thương

thủy điện

. 

những vết sẹo bauxite nham nhở trên đầu

gối

nó là phong cảnh

của tấm bản đồ rách nát

một phần còn lại của đất nước

hay cơ thể của bài thơ…

. 

nhiều khi vuốt ve

nhiều khi quên lãng

. 

không còn chữ

bài thơ phải bỏ bê nhau

trong căn phòng

để

Trường sa

tiếp tục say

sóng

và Hoàng Sa

từ lâu

chỏng gọng

3.

không còn ngôn ngữ

nên bài thơ phải múa may

rất tích cực

. 

bạn bật cười khi nhìn những bài thơ như vậy

. 

cũng như nhiều nhiều năm sau

bạn vẫn bật cười

với các cụm từ dương tính giả

báo động giả

kêu to

giả lả…

. 

cũng như nếu chàng Nick ở lại Việt Nam

sau một năm

liệu chàng có còn làm

được

điều gì kỳ diệu?

. 

hay lúc đó

chàng

phải học chúng ta

chịu đựng quỷ ma

nhăn răng ra

lê la

mà

sống…

4.

bài thơ

nó không phải là

một nhịp điệu chảy máu, hoặc

một trái tim bị đóng băng

. 

nó là cơn lốc

quật bạn vào tường

khi bạn muốn bỏ chạy

.

không phải bạo lực

nó là sự hấp dẫn của linh hồn

rơi

từ độ cao

hàng nghìn mét

. 

và đột nhiên, cửa sổ mở ra

bài thơ chồm người lên và hét to

một điều gì đó

dù không ai chịu nghe

. 

hoăc nghe

nhưng

không thèm quay lại

. 

hoăc

quay đầu nhìn lại

nhưng

bị điếc

. 

trong đất nước này

sợ hãi là một đặc ân lớn

mà bài thơ dành cho bạn

5.

không có ngôn ngữ

khó tin nổi sự im lặng

làm bài thơ rơi rụng ngay sau đó

. 

chúng ta không thể quay ngược

quá khứ

chiếc đồng hồ tíc-tắc

kim giây vỡ bọt xà phòng

. 

khi họ ngông cuồng và ảo vọng

chưa xong ngày

mất điện toàn miền nam

họ đã lo cho giờ trái đất

bạn đừng có sặc

. 

chỉ còn lại

một bước cuối cùng

để chúng ta nắm tay

nhau

không thôi

bị xô

xuống vực

sâu…

6.

khi trái đất không còn ngôn ngữ

nó vẫn còn ánh sáng

của mặt trời

và bạn vẫn là một người

đứng thẳng

đổ bóng dài trong nắng

. 

khi không còn ngôn ngữ

thế giới không còn thơ ca

. 

vào buổi trưa

mọi người trôi ngang mắt bạn

câm một cách lãng mạn

. 

đứng như bạn

là mất mạng

nên bài thơ chỉ dám nằm ngang

hay chàng hảng…

7.

bạn không cần phải học ngôn ngữ

khi thế giới không còn ý nghĩa

. 

khi người ta định nghĩa “bài thơ” có nghĩa “kẻ thù”

“im lặng” là “mắt nhìn chảy máu”

là đến lúc bạn không cần từ điển

. 

những giọt nước mắt trong đôi mắt dịu dàng của bạn

nỗi đau nhỏ giọt

. 

chiếc lưỡi im lặng của bạn

nó cũng không cần phải học phát âm

khi răng cắn vào lưỡi

nó nằm im nước mắt của bạn

nó nuốt vào máu của bạn…

8.

có những bài thơ không có chữ nào

vì thế chữ cũng không còn là bài thơ nữa

. 

căn phòng không có cửa sổ

vì thế nhiều khi cửa sổ không có căn phòng

chỉ còn những chấn song

cùm hai chân nếu cãi

. 

không còn ngôn ngữ

nhưng bài thơ còn tiếng động

. 

nghe vi vu như chú ong

tìm mật

tiếng lất phất

của mưa

tiếng khóc

của cái chết

. 

bài thơ chỉ còn là tiếng khóc

phát ra từ cửa sổ

mà chúng ta vẫn nghe

của dân tộc…

. 

nó có thể không kịp nhìn

những dòng

nước

mắt

Mẹ

buông

xuôi…

9.

không còn ngôn ngữ

bài thơ cần bước đi nhẹ nhàng

hay im lặng như ngôi mộ

. 

ngôn ngữ không còn như ác mộng

mọi người đều mềm đi

biến dạng

như lưỡi của con rắn

. 

cay đắng

như giấc mơ biến dạng

cái chết biến dạng

tử cung biến dạng khi mang thai

dạ dày biến dạng khi chúng ta đang đói

. 

vậy bài thơ là gì nếu không chịu biến dạng?

một con chim bồ câu bị thương?

một con rắn đầu bị nghiền nát?

làm chúng ta chết nhát?

.

để cảm thông với những người bị giết chết

vì bắt người khác rình mò quá mệt

bài thơ làm chim bồ câu, đáp xuống?

bài thơ làm con rắn, trườn trên bãi cỏ mùa hè?

. 

nhưng bài thơ không phải cái chết

con người tiếp tục sinh ra…

 

bài thơ đứng trên đôi chân của mình

như con người vẫn còn đôi mắt

nhìn thẳng những phường vô lại

nghe tiếng hét sẽ quay đầu nhìn lại

không sợ hãi

đến té đái

…

một cửa sổ biến dạng

một email biến dạng

một chấn song biến dạng

một con rắn/con chim biến dạng

. 

biến dạng biến dạng

không thôi mất mạng

. 

nhưng

không ai khóc khi đi xem xiếc thú

bài thơ là một mạng người…

10.

không còn ngôn ngữ

tối mù như ánh sáng của ngày cúp điện

mặt trời trên đầu bài thơ

lặng câm như tảng đá

. 

những tảng đá đã chết

bài thơ là ngọn núi lửa

đã nổ tung

phun dung nham

rồi cũng chết

. 

tại sao ở xứ sở ấy

tất cả mọi thứ mang hình xác chết?

tại sao chiếc áo trắng học trò của bạn

không phải màu xác chết?

nó dám mang năng lượng

của một con chim

không, một con đại bàng

đang bay

và dám bắt ông trời con phải khác?

. 

tại sao lúc ấy

bài thơ chỉ biết bất động quan sát

nó không dám nhìn ngắm xung quanh

đầy áo xanh

lá cây

. 

ôi, những xác chết màu xanh lá cây

đang tháo còng cho đất nước

tung bay

học trò

trắng xoá

nở hoa

phiên toà…

11.

không còn ngôn ngữ

mọi người điếng lặng

. 

ồ,

màu trắng của chiếc áo học trò

bạn mặc

sự hồn nhiên

là hình ảnh ngọn lửa đã nguội

. 

sự sợ hãi đã lùi

bước

trước

tình yêu…

12.

không còn ngôn ngữ

bài thơ dài

và nằm chết

trên hàng rào dây tơ hồng trên

khu vườn của chúng ta

. 

cái chết gật đầu

như thể

bài thơ giống như

một đứa trẻ

hàng ngày gió thổi

mà không rơi

. 

đứa trẻ mặc áo trắng mỉm cười

với những người

ngửa bụng và phệ

nên suốt đời phải trườn đi

như một con rắn

. 

những gã bụng phệ không phải bài thơ

gã là con rắn bên bờ suối

và tảng đá ngủ vùi bên núi

cũng không phải bài thơ

. 

như gió phải hát cây phải rì rào

bài thơ không thể là sự im lặng

nó là sức nặng

sau khi chữ bị phơi

ra nắng…

13.

khi không còn ngôn ngữ

thế giới không còn bộ nhớ

. 

chúng ta khô cứng như những khối bê-tông trong thành phố

không còn dấu vết chim di

vệt bùn dấu chân của Mẹ

. 

ngôn ngữ không còn ý nghĩa

nhưng âm thanh tương tự

vẫn cố truyền đi với tốc độ không còn ai chú ý

không còn ngôn ngữ

mùa hè ngả vào vòng tay của mùa đông tàn nhẫn

không còn ngôn ngữ

sau đó là một đêm đèn mờ

nghiêng ngả sau đám mây

trong vòng quay

của những trang giấy mỏng

rải ra là chỏng gọng

. 

không còn ngôn ngữ

bài thơ không còn một không gian trú ẩn

như hang động của người cổ đại

một túp lều gió thổi

một ngôi nhà bằng bùn

un khói…

. 

không như thành phố bây giờ

chỉ còn bê-tông, kính vỡ

và sự khiếp sợ

tất cả mọi người

cùng chảy máu như em…

14.

không còn ý nghĩa

tên của bạn bài thơ cũng không cần phải nhớ

bài thơ có thể tạo thành

từ dòng sông

chảy vào giấc mơ

rơi từ từ vào thung lũng

. 

cái hẻm núi cỏ dại

con đường bụi cũ

bạn té lăn cù

mùa thu Mẹ mất…

. 

mãi mãi

là bài thơ

nó nằm dưới gối của bạn

mỗi lần mơ…

15.

không có chữ

bài thơ không còn núm vú

trên môi em bé

. 

bài thơ sẽ vẽ một bộ ria mép

và những mảnh vụn

của một buổi sáng người đàn ông mang bạn về nhà

để bú

và phơi bạn ra ánh sáng

. 

bạn không chịu rời

và bài thơ cũng không chịu

rơi

. 

và chỉ rơi

rơi

mãi

. 

bóng tối kéo anh ấy vào

sâu bên trong bạn

bạn nghĩ mình lãng mạn

nhưng bài thơ nói bạn dính đạn

nên bài thơ mắc cạn

đá ngầm

giữa khơi…

16.

không có ngôn ngữ

bài thơ không thể nhìn với đôi mắt mù

nó chơi với cái lưỡi

. 

để vuốt ve tình yêu hay công lý

nó liếm

và những cái gai trên lưỡi

làm mọi người

hơi nhột

nhưng không còn sợ bâng quơ phát sốt…

17.

không còn ngôn ngữ

ý nghĩa không có nghĩa

sẽ không có lời chỉ trích

. 

đất nước im lặng trong sự phục kích

của giấu mặt và bóng đêm

. 

không có ngôn ngữ

như bây giờ người ta không sử dụng phép ẩn dụ

biểu tượng, hoặc tưởng tượng

. 

những gì phá hủy và sinh sản

những gì tái tạo và phân tán

những gì mảnh vỡ

và mảnh vỡ bên trong mảnh vỡ

. 

một mô hình khổng lồ trong một mô hình

có người thấy giống như trại súc vật

sau đó vỡ mật

. 

người ta chỉ dám ví von

một con heo

một con khỉ

một con bò

. 

bài thơ

tận trong xương tủy của mình

chỉ là một con chim

một con chim một con chim

một con chim bay trong một con chim

á a

chìm lỉm…

18.

không có ngôn ngữ

thế giới không còn thơ ca

mọi thứ được ướp lạnh

như một người

vẫn nằm như thần thánh

. 

bài thơ nhìn ngắm

và chạy xuống hầm

con đường quanh co của cái chết

. 

trong lồng kính

bạn là nhà thơ

bạn sẽ là người lính

bạn cũng là một kẻ thù

một thủy thủ bị đắm tàu

. 

bạn là một con chim

bạn cũng là một thợ săn mù

căn lều của bạn mặt trời sẽ lặn

miếng ăn thành cay đắng

giấc mơ thành gánh nặng

. 

không có ngôn ngữ

nếu bạn cũng muốn được ướp lạnh

thức dậy

bạn sẽ được cho uống một ly

cồn pha nước lã

để say

và ba hoa

những tư tưởng sum suê như cành lá

làm bài thơ tá hoả

không còn lối ra…

19.

khi không còn ngôn ngữ

bài thơ cũng không có áo quần

nó trần truồng trong nắng

. 

lúc đó bạn mới biết sự thật

nó không phải là nhà thơ

nó chỉ giả vờ

như bây giờ họ đang yêu nước

bằng máu người khác

. 

họ lãng mạn đến khốn nạn

ngay cả khi không chỉ nàng hay bạn

mà non sông đang chảy máu

20.

khi không còn chữ

bài thơ từ biệt cái lưỡi

. 

nhưng lưỡi của bài thơ đã nuốt vào dạ dày

xuống ruột

thấm vào gan

qua thận

đời còn nhiều lận đận…

. 

không có chữ

nên từ biệt cái lưỡi là bài thơ phải chết

hoà tan vào đất

biến mất

vào bầu trời

để trở thành một phần của những bài hát không lời

đời đời…

những vinh quang làm bài thơ hộc máu