By Lê Vĩnh Tài, translation by Nguyễn Thị Phương Trâm

NIGHT & THE CONTINUING FALLING VERSES OF… (12) 

Translation October 2019, revised August 2020, March 2022.

prologue

don’t write…

sad poetry, and yearn for its light

like the absence of summer

you’re like the shadow of a room

all closed up

.

don’t write

.

poetry learning how to die

like it could

we shall learn to die

as we would once wish it

.

though poetry cares for you, you should still to God pray

this sad Christmas

.

do you know, to hear the words: I love you

poetry must leave you for somewhere far

so its may resound

clearly

.

don’t write. poetry’s afraid you won’t remember

what you just heard

as you would in haste jot down the love of country

onto a T-shirt

the one everyone is wearing this morning

.

don’t write. the forbearing words

as though your voice is spreading widely

on a wall of fire. Your lips 

a kiss, a smile

.

don’t hate

and don’t write

the things everyone already knows

poetry dear…

 

1. Operating on the alphabet 

H is what?

it’s not something edible or a kind of meat

on the table

.

U 

it’s something (a dust grain) in your eyes

in all the sleepless nights

.

N

a scorching sunlit courtyard right behind the gate

you stood eavesdropping

it seems they’re dividing 

the people

.

G

you’re mortified. Afraid

cultivated in the act of checking the dictionary

in a pretence of ignorance

uninvolved

.

E indeed

falls like a tear an endless sniffle

a young woman next to you at the bus stop

waiting for a night ride

drifting alone

.

R

rightly retaliation

your words

bounce off a wall

dumbfound as they got ready for a commemoration

.

S

a stroke of blatant

evil

.

T 

defeated are your friends

too exhausted to hold you

.

R again ridiculous

you’re indecently swearing

but had to pray

in every Hail MaRy of the RosaRy

in your hands

but it’s actually in someone else’s pocket

.

I, meant you ran and you ran 

like you’re running on the highway

you’re out stretched flying

.

K you’re kidding about steamed radish

stew eggs, sweet and sour fish soup

returning to the spring of your youth

and your life

the very last social events

a shattered glass

soaking your hands in the bloodshed

.

E cheese

you cross that river

singing and crying

a bowl of bone broth

your bones slowly bubbling away 

.

you know now

it’s delicious

full of complexity

better than “cháo lòng tiết canh”(congee & blood pudding)

and more blood

2. Returning from America 

why are you afraid, I asked

– I’m shaking, you said

a puppy’s shaking surrounded by wolves

.

why are you afraid, I asked

– I’m afraid, you said

I’m returning from America

.

but no one returning is shaking like you

are you going anywhere far, I asked

– I’m afraid,

both of the things that aren’t worth the worry makes me afraid, you said

I’m silent in the storeroom

watching the clouds

through the door

the rusting iron roof 

.

even after the clouds part

the sky was no longer blue

its scar in me wet

a storm like a silent movie

though I don’t get it me laugh still

the laughter loud enough to drown a blind boy

with two callous hands

you cried and kept talking,

.

now I don’t know any other way

no other way

– but why won’t you find another way?

I don’t know

I’m returning

I afraid to go far

I have a family

I’m afraid.

.

why are you afraid, I asked

– I’m shaking, you said

a puppy’s shaking surrounded by wolves

right at the front door right by the clouds drifting

3. Raindrop  

even with my eyes  closed

I know you’re still falling

.

since you kept whispering in my ears

– “what are you going to do?”

I don’t know what I’ll do

I can but sit and listen to the rain

each drop of water

on my eyes

.

a raindrop

a meeting between heaven and earth

forming a sound

like a heartbeat in our chest

.

though it may

forever remain a secret

like your voice

breathless over the phone

you’re tired perhaps

.

the rain sounds

like someone

crying

you’ve fallen once

and there’ll be time for more

.

God has also sinned

hence I don’t believe

we’re innocent

.

innocence is a fairy tale

falling raindrops or tears

.

should we open our eyes together

would anyone dare open their eyes

till the rain cease

as you have ceased to speak

held your breath

breathlessly

over the phone…

4. Suspicion in place of trust 

we all have 

a mask of hope

we’re all fearful of the future

.

soon

or nothing at all

thoughts of yesterday

erased

for safety sakes

.

the knowledge most valuable to have is to

have no knowledge at all

the enemy

is memory

.

when a country

is serviced

by dangerous men…

5. The Poem, isn’t a gift for you  

on your birthday

say the day zero, month zero zero,

can’t remember the year

you open the gift box

there are all sorts of stuff in it

.

possibly it’s a surprise to you

since it wasn’t a watch

the amount of time

you lay in a box

.

often opening the gift box

you meet a person

who makes you laugh and cry

to death

.

they’re nothing but toys

hence you may encounter a prisoner wearing a crown on a throne

while the emperor’s handcuffed

.

the emperor

like the cards you slam on the table

when you’ve lost

no matter how furious you are the emperor is still the emperor

.

in the gift box

you may find a history book

blood and bone at the bottom of an inkwell

studies of history

mystique and greed

.

even hell has sunk to the bottom of the inkwell

hence often at the bottom of the box

you find a card

with a line not yet filled in

your name is still not there

.

you quietly cry: Mother, please

pray for me

so I may not encounter so much distress

.

then you place them in a box

wrap it up neatly

before throwing it up in the air

.

the gift box shall grow wings

fly like a bird

like your destiny

flying to its destination

the days are now sad or happy 

may it be

you no longer care

.

those who want to know

will be too tired

too out of breath

they will want nothing but death

6. At Sunset 

the children are rowdy in the garden

they’re busy playing

as the night cools

.

as the sky sashays down to a close

to a point

it covers you entirely

.

you won’t be able to defend yourself

you will not let slip

the fear

or pointless smile

.

there’s no escape

like a prisoner

he also seem to be bowing

waving at you

then you will understand regret

and it will corrupt

even the softest of hands

.

fear isn’t shapeless

it’s a boulder

scars 

scattered pieces of a flame

as you quietly face the darkness

.

freedom

bleeding

day

burning into night

.

happiness

escaping

ripping apart

your life

.

full of joy you looked up at the Sun

like life

even though it’s rather

despicable

7. A poet writing in a cafe  

people think

he’s writing to his mother

the young women think

perhaps he’s writing a love letter

the children think

he’s writing a picture book

there are also people who think

he’s trying to pay the bill

.

and a policeman

secretly

slowly

creeping up

behind him

8. Treaty 

a collective declaration

delicate implications

cold

like the apocalypse

.

the buoyancy

in the words

the art of gold plating

the vernacular

.

more than any poem

.

when born of the land

a sleepy man

concludes

within the implications of one declaration

reading it downward or across the implications are the same

.

the kind words

follow each other

like the intangible radio stations

there and then not

.

our day to day life 

like a book of fiction

that can’t be redacted

so we can forget

9. If only there was a bell at the prison door 

your hands can’t quite touch the bell

.

the door

shall gradually

slowly

open

so you may enter

.

you enter your bedroom

with a bag your wife usually take shopping

with something wrapped up inside for you

.

you’re awake

sat and watched yourself sleep

in between two dreams

you’ve knocked on all the doors

but in truth, you’ve never knocked

.

they’re all awake

upon your return

.

they’re shouting

but their voices inaudible

muted more than silence

even when they’ve hugged you

they’ve never touched you

.

no one could find their voice

nor their warm arms

.

you walked passed them; they’ve walked passed you

there’s still darkness in them and you

you will never meet

.

they’ve asked what you did tonight?

and the physicians will remove blood pressure like

removing a bullet and fear

entirely from your heart?

.

you’re still afraid

like long ago you’re worried about Miss

staying up all night preparing classwork

for the next day…

.

or all you want to say is:

I’m awake learning from you

how to be at peace

.

they say

you said

but you’ve never had a voice

the bell never rang

no one could drop by and visit your small bed

.

just your neighbours whispering:

– it’s but an illusion

your wife’s bag is still there

it’s full of food

it’s not holey with bullets

like a soldier’s backpack

.

nor like your school bag long ago

now your children lug to school

the yellowing exercise books

tucked away replaced with a new stack

. 

people came not to share their sadness

since sadness has never left your wife 

as long ago

your mother has never stopped worrying about you

as you wander the streets after school

.

they still don’t understand

how could anyone possibly die

consuming food?

.

and when you return

it seems as though together with your neighbours

strolling in moonlight

awake

watching yourself sleep

all there to attend our dreams

but rather surprised

on how the night could be so long?

10. The knee talking to the elbow 

– using freedom of speech

to take the words out of someone else’s mouth!

.

the elbows reply:

– what about those who abuse power

a grovelling opportunist

like you?

.

Who is wrong here?

.

the only thing we know for sure

the wrongdoing of a confident man 

together with the sneer of a dictator

.

like the vulgarity in a monk’s preaching 

mistakes may be the fuel for inspiration

our spirit shall be like spark flying

a light in the dark

.

the only thing we know for sure

the grand reasons for the blushing 

the small grand reasons

has been disregarded

.

the only thing we know for sure

the value of someone lost

the loneliness of the victor

no longer repentant

.

the numbing stupidity

stumbling tenderness 

falls

at the doorstep

of heaven

11. The truth is often bitter 

but the bitterness is a lesson

you will learn

that the fight is long

.

soldiers wear masks

only to cover their face

on the verge of tears

on the side of the road

quietly blowing into the harmonica

a song long ago he coveted

now dust

upon blood

.

singing like birdsongs

whistling baby birds

in a peaceful garden

you hear it

convinced there was no war

.

you thought the country is at peace

within the soldier’s heart

a song of love

without deceit

only he knows

the truth, taken

disappeared

after so much bloodshed

.

momentarily

you’re possibly embarrassed

as you couldn’t work out why the soldier is playing the harmonica

in the street

in hell

why?

.

only the soldier is puzzled

over the brush with darkness

couldn’t possibly meant

it’s darker?

it can’t mean that there’s no more moonlight?

.

the people in his unit

have begun to sing together

not just in the streets

but in the botanical gardens

probably resounding upon balconies

in all those homes

in the city

.

and from there

you could not think 

could not pity

not be wary

upon why the soldiers continued to die

not because the bullet is loaded

and it’s a waste of time you firing it

.

and you know

around somewhere

there’s a war

in the city

12. I took a good look at myself  

I’m nothing but trivial

.

I don’t have a standout point of view

like Trương Duy Nhất

.

I’m not at a seminar

no announcements have came to my attention

about bloggers like Phạm Viết Đào

.

I’ve ironed my shirt

trousers

glasses, smartphone it’s pretty cool

it’s has a touch screen

.

I’m nothing but

full of trivia

.

quiet

my tongue’s not running off

not tightly shut

to me, it said: you might in end get me kill

but I’ll forgive you

.

the televised smiles and TV shows

no longer makes me sick

it no longer affects me

I wonder why

I’m full of such trivia

.

yesterday, my dream had taken a night bus

I didn’t know how to say goodbye to those who were left behind

the bus rolled down 

a treeless valley

(only the driver survived)

.

I have hope still

through the glorious nightmares

maybe there is something

seriously wrong with me

.

from the moment I was born to now

My Mother’s hopelessness, I could recall

people continued to live after they were dead

the living dead

nothing but trivia

.

but sometimes

the child in me is rather curious

Why am I Vietnamese?

My Mother cried

we will be Vietnamese

until the day we die

.

My Mother passed away

and it was 

the end of a lifetime. 

13. I don’t live at a campsite, I live in a house…

but inside the house
I’ve erected these camps
.
there’s one in the bedroom
and I lie amongst them
.
the camp in the kitchen

stores dry goods
.
the camp in the lounge
a bookshelf
very peaceful
.
all as messy and as orderly as each other
as happiness is always somewhere amongst the pain
.
this morning

the wind flipped over a camp
the canvas was torn
the pegs were thrown around threadbare naked across the tiles
scattered like our human lives
.
there’s no other way but to try
re-erect the camp by nightfall
when it’s cold
if needed I’ll light a fire
sit there inside 

quietly
.
what is a home
in the history of storms
if it’s nothing but a campsite?

 

14. What 

what is 

very far

what is

very fast

.

what is something 

no one gets a chance to see

except the roguish warden and him in the dark

+

as if

as soon as he’s up in the morning

grabs his gun

shoot to smithereens the coffee on the table

to then taking his time yawning

.

noon

he grabs his gun

shoot his plate of food to pieces

and the fish on the plate is like his body

it’s injured

gasping for air 

.

as if it’s not him but the fish

gasping

the pleading slowly fades away

songs outlined in the sky

slowly muted

+

his old mates

once upon a time

had the time of their life

.

reminded them of 

the funeral hearse

choking with floral wreaths

and strange smiles

probably from the warden

.

hunger-strikes

thirsty

the roguish mornings

after we’ve been frightful scared

like when a tiger gnaws a deer

.

our body is like a long unfinished

draft 

we remove the useless words 

within the silent poem

.

poems are not born out of

bowing

and sighing

due to fear

.

everything is coming to a swift end

right by the window

somewhere

very faraway…

15. I have a dream 

witnessed the world falling

over

crumbling

in pieces

.

at a wedding

the glasses tipping, wine spilling

in the ocean

guns falling

falling

.

like poems

they fall then they’re flying

floating

drifting gently

in the early morning dreams

.

as the world falls

some drop like lead

others gently float away

peacefully

what gets to descend safely?

what has to pay with their life?

.

suddenly, you’re awkward

untoward

your spirit

always pondering the state of the world

slowly twisting

echoing the creams of your aching spirit

like a boiling kettle

a habit like how each morning you would brew tea 

16. The screaming cows  

the first time I heard it

in a poem by a poet

now still 

a notable poet

.

there’s something

more than moving

from my heart overflowing

+

years went by

many critics

have forgotten

their screams

.

but I can recall clearly 

the popping veins on its neck

as it screamed

.

I can recall

the stuff

they regurgitated 

then swallowed again

.

like the earth forever revolving each day

consoling those

still afraid

.

when the earth sings

all the songs in this world

turns into cows

mooing

you can bow all you want

regurgitate

and listen

+

where were their moos while the country was cut in half

North and South fighting

the people above the land

tearing down the border

to face each other

.

each exploding bullet, the yawning cries of blood

once more

history forgets the screams of cows

.

the people need a hot cup of tea

everything settle in its place see

returning home

plant flowers

write books

+

the screaming cows

seppuku without a knife

displaying love of country

not a lie

yet often subjected to stun guns

.

consoling for all

the unexpected joy

the meadows

adding more chapters to history

.

like the present joy

you’re sitting in a cosy cafe

and all that you adore

even if you had to climb through walls of fire

you have still the breezy meadows 

more than tears

.

we’ve circumvented the world

meeting up after many decades

and the grave by the hillside, where you’re sleeping atm

seems like a reunion with your friends

the first time after many decades

.

you know

we covet too many ideals

hence lying there on the ground

you’re probably still crying

.

so let us all pray for you

once more

.

upon this hill here

looking out at the pile of fallen debris there

upon this beloved land here

the scent of your blood

within your endearing birdsongs

beneath the blue sky

ever a change

within all your living moment 

.

nothing but screaming cows

early each day

resounding still in the meadows.

17. Your name turns into a hidden number  

like me learning algebra in the old days

.

the unknown number a backward variable 

as you increase

the people had to decrease

.

the pebbles I collected from the river bank

left them all over the house

gave everyone a headache

because of the lack of cerebral blood

.

as though dreams are no more

no one wants to dream

.

people are like weed at the edge of a valley

rocks rolling 

falling like

fateful destiny

nothing left

rolls down

fast asleep

meandering endlessly

the promises

forever in a downpour…

………………………..

Continuing the poems

in two words…

1.

watch see

the light

the homeland

collapsing falls

the slogans

the joy

smashed pieces

the spirit

bearing punishment

the body

bowing low

too soon

the child

fighting it

tripping in

the fog

icy cold

cigarette smoke

the lies

the consolation

.

the alcohol

the vodka

replacing the

hell on

the map

2.

the wind

growing angry

red wine

discerning clearly

a language

vicious intent

twisted in

the wind

.

the trees

docile silent

leaning into

the tents

thin fragile

together us

hovering hanging

not understanding

nothing grabbing 

it all

rolling over

.

sleep, back to being locked up again

3.

the Sun

standing shadow

over head

the barracks

now abandoned

now screaming

the orders

in silence

the soldiers

the injuries

the moaning

the sick

.

the yard

feral grass

the rookies

shaved heads

blue smooth

the hopelessness

.

the flag

hot blood

across ran

eroding paths

the wars

the diminished

blood baths

couldn’t bear

staying still 

18. Please call me, by the name of my childhood  

my mother calls me little will

to differentiate me from big will who’s in the army

.

as I line up to get a voucher for egg noodles

in time before my afternoon classes

.

don’t pity me

please call me by the name of my childhood

as my mother still calls me

.

call me by the name as the wind did long ago

please 

please call me by the name of long ago

long ago left a flower in a corner of the backyard

dancing still

.

call me 

as my mother did long ago

 

19. In the mirror  

my laughter was slightly delayed after I laughed

as I tried to sever my ties with the mirror

with a pair of scissors

.

my lips on the mirror

a cloud

I’m someone else after the extended sigh

an illusion

like a lonely tombstone

alone in the breeze

.

standing in front of the mirror, I drew my face

after a thin layer

I’m a clown

.

I drew my face the shape of a tomato

outline my lips like a scratchy megaphone

ears like bat’s wings

I’m wearing a short-sleeve T-shirt

cleanly shaven

.

not at all menacing

when I’m pretending 

to hide a secret like how this land is lost

I played one number in keno

keno the number 00

.

I sell underwear

to divas

on the runway

me appointing the time and place

no one knows about

.

I colour in the portraits

start the conference

the mixed up methods and creations

the dumb mixed up minds

the choking corruption

.

a clown void of envy

jealousy for anyone

on his butt, lazy telling everyone not to 

bother with any kind of substantial thoughts

but always and always discrete 

.

when the night sink deep

the clown lies down

tired

anxious

.

about the soon due remuneration 

20. Suddenly, I want to live elsewhere  

not up in the mountains

digging wells year round to water the budding coffee

high up

in the sky

.

to be

alone 

by myself

waiting for myself

in the end

.

not to be born

not to die

I’m a suspended fleeting entity in a museum

submerged 

under a mask

of ancient history

.

no battle to fight for myself

no scar is unloaded

no humanity

no smiles

.

death is tipsy like a couple sips of wine

it’s smiling to itself

in a museum full of wax idols

.

but when I do love

it’s a moment of madness

because there’s only one way

I will turn my heart like turning the pages of books long ago

though now I’m turning a digital web page

mumbling to myself

to a flat

cold screen 

21. Even the Sun is not always red  

the frightful

yellows and blues

.

hence often

the sunset would waver

like the vernacular

in every breath changes colour

.

we’ve been forever gloriously dependent on the jungle

digging the deep tunnels into the mountains

victorious and lonely

.

why have we decimated the jungle

and the blood out at sea 

is but the glorious green of senility?

.

the angels arrived in time to send flowers

drifting across the sea

within the darkness of our heart

the tears

a place where our ancestors took their vows

the placid crafts

carried by the breeze into dreams

to the bottom

sank

.

we sensed in the storm

the bloated bodies in the water

we wanted revenge

against the fury of the sea

.

like now

we soaking up the sea

wetting even the hot

and boiling

red sun

.

the sea

watching

us

a mess 

 

 

 

ĐÊM VÀ NHỮNG KHÚC RỜI… (12)

prologue

đừng viết…

 .

thơ buồn, và muốn ánh sáng của nó

như sự vắng mặt của mùa hè

bạn cũng như bóng tối của căn phòng

đang đóng cửa

 .

đừng viết

 .

thơ đang học cách chết

như nó có thể

chúng ta sẽ học cách chết

như chúng ta từng mong như thế

 .

dù thơ yêu bạn, nhưng bạn hãy cầu xin Chúa

mùa Giáng Sinh buồn

 .

bạn có biết, để được nghe câu nói: em yêu anh

thơ phải bỏ bạn đi thật xa

để âm thanh vọng về

thật rõ

 .

đừng viết. thơ sợ bạn không còn nhớ

âm thanh bạn vừa mới nghe

như bạn vẫn viết vội lòng yêu nước

lên chiếc áo thun

sáng nay mọi người vẫn mặc

 .

đừng viết. Những lời nhẹ nhàng

có vẻ như giọng nói của bạn đang lan rộng

trên tường lửa. Đôi môi của bạn

như một lần hôn, như một nhoẻn cười…

 .

đừng ghét

và đừng viết

những điều ai cũng biết

thơ ơi…

1. Giải phẫu những chữ cái…

chữ T là gì?

nó không phải thức ăn hay thịt

đang nằm trên bàn

. 

chữ U

nó là một cái gì đó (như hạt bụi) nằm trong mắt bạn

cho tất cả các đêm mất ngủ

. 

chữ Y

một khoảnh sân nắng cháy da sau cánh cổng

bạn đứng và lắng nghe

hình như người ta đang phân loại

nhân dân

.

chữ Ê

bạn ghê. Và sợ

giả vờ tra từ điển cho thêm uyên bác

bạn giả vờ không biết

không tham gia

. 

lại chữ T

rơi như một giọt nước mắt sụt sịt vĩnh viễn

của cô gái ngồi bên cạnh bạn tại bến xe buýt

chờ chuyến xe đêm

một mình lênh đênh

. 

lại chữ T

như một sự báo thù

những lời nói của bạn

va vào một bức tường

câm lặng như những khi người ta chuẩn bị lễ hội

. 

chữ H

cái ác

trắng trợn

. 

chữ Ư

vòng tay bạn bè không còn đủ sức ôm bạn

mọi người bất lực

. 

chữ C

bạn muốn văng tục

nhưng bạn phải cầu nguyện

bạn lần từng chữ C như lần từng tràng hạt

trong tay bạn

nhưng nó lại phải nằm trong túi người khác

.

và bạn bỏ chạy hết ga như đường cao tốc

kéo dài tâm trí bạn

đang bay

. 

bạn cưỡi lên những củ cải luộc

trứng kho

canh chua cá lóc

để trở về con sông của tuổi thơ

và cuộc đời bạn

những cuộc liên hoan cuối cùng

với chiếc ly thủy tinh vỡ

hai tay bạn đầy máu…

. 

bạn bơi qua con sông ấy

bài hát

tiếng khóc

và một tô xương súp

hầm bằng những khúc xương của bạn…

. 

và bạn biết

bây giờ nó mới thật sự ngọt

ngon

hơn cháo lòng tiết canh

và máu…

2. Trở về từ nước Mỹ…

tại sao bạn lại sợ, tôi hỏi

– tôi đang run rẩy, bạn nói

những con sói đang bao vây một chó con run rẩy

. 

tại sao bạn run, tôi hỏi

– tôi sợ, bạn nói

tôi trở về từ nước Mỹ

. 

nhưng mọi người trở về không có ai run rẩy như bạn

bạn có đi đâu xa không, tôi hỏi

– tôi sợ,

ngay cả thứ không đáng sợ cũng làm tôi sợ, bạn nói

tôi nằm im trong nhà kho này

nhìn đám mây

qua một ô cửa sổ

với những mái tôn rỉ sét

.

ngay cả khi đám mây mở ra

bầu trời của nó không còn màu xanh nữa

vết thương của nó ướt trong tôi

một trận mưa như bộ phim câm ngày xưa

dù không hiểu tôi cứ bật cười

trận cười nhấn chìm cả cậu bé mù

với hai bàn tay chai phồng nhức nhối

bạn khóc và nói,

. 

giờ tôi cũng không biết cách gì khác

không có cách nào khác

– nhưng sao bạn không tìm cách khác?

tôi không biết

tôi trở lại

tôi không dám đi xa

tôi còn có gia đình

tôi sợ…

. 

tại sao bạn lại sợ, tôi hỏi

– tôi đang run rẩy, bạn nói

những con sói đang bao vây một chó con run rẩy

bên ngoài ô cửa sổ mây bay…

3. Hạt mưa…

thậm chí khi nhắm mắt

tôi biết bạn vẫn đang rơi

. 

vì bạn cứ thì thầm vào tai tôi

– “Bạn đang làm gì?”

tôi không biết phải làm gì

tôi chỉ ngồi nghe mưa

âm thanh của những giọt nước

trên mắt tôi

. 

hạt mưa

cuộc gặp gỡ của trời cao và mặt đất

gây ra tiếng động

như tim đập trong lồng ngực chúng ta

. 

có thể, nhưng

đó mãi mãi là một bí ẩn

như giọng nói của bạn

đứt hơi qua điện thoại

có lẽ bạn đã mệt

. 

tiếng mưa

nghe như tiếng người

khóc

đời bạn đã rơi một lần

sẽ còn rơi nhiều lần nữa

.

Chúa đã từng thọ tội

nên tôi không thể tin

chúng ta vô tội

. 

vô tội là một cổ tích

giọt mưa hay nước mắt rơi…

. 

chúng ta cùng mở mắt nhìn

không, sẽ không có ai dám mở mắt

cho đến khi mưa dừng lại

như bạn đã ngừng lời

nín thở

hụt hơi

trong điện thoại…

4. Nghi ngờ thay thế tin cậy…

ai cũng có mặt nạ hy vọng

ai cũng sợ hôm nay

điều ngày mai sẽ đến

. 

sớm thôi

hoặc không gì cả

những ý nghĩ ngày hôm qua

đã bị xóa

cho an toàn

. 

sự cần thiết phải biết

là không biết gì cả

kỷ niệm là

kẻ thù

. 

khi sông nước

được điều hành

bởi những người đàn ông nguy hiểm…

5. Bài thơ, không phải là món quà cho bạn…

vào ngày sinh nhật bạn

ví như ngày zero, tháng không không, năm không không nhớ

bạn mở hộp quà

và thấy rất nhiều thứ

. 

nó có thể làm bạn ngạc nhiên

vì không phải là chiếc đồng hồ

đó là thời gian

bạn đang nằm trong hộp

. 

nhiều khi mở hộp quà

bạn sẽ gặp một người

làm bạn khóc hay cười

đến chết

. 

chỉ là những thứ đồ chơi

nên bạn có thể gặp một tù nhân ngồi trên ngai và đội vương miện

còn ông vua lại bị còng

. 

ông vua

như lá bài bạn vẫn hay đánh phỏm

khi thua

bạn có tức mình lộn ngược đầu thì vua vẫn là vua

.

trong hộp quà

bạn có khi tìm thấy quyển sách lịch sử

xương máu chìm trong đáy lọ mực

của những sử quan

ăn tham và lãng mạn

. 

địa ngục cũng chìm dưới đáy lọ mực

nên nhiều khi dưới đáy hộp

bạn tìm thấy tấm thẻ bài

với những dòng kẻ chấm chưa kịp điền

tên của bạn còn bỏ trống

 

bạn chỉ thầm kêu: Mẹ ơi

cầu cho đời con

đừng gặp nhiều rắc rối

 

và bạn đặt tất cả chúng vào lại trong hộp

gói nó thật kỹ

sau đó ném lên trời

.

hộp quà sẽ mọc cánh

bay như chim

như số phận của bạn

sẽ bay đi đâu

ngày tháng bây giờ vui tươi hay âu sầu

bạn cũng không còn

muốn biết

. 

vì những kẻ muốn biết

đã bị mệt

hay lê lết

muốn chết…

6. Khi mặt trời lặn…

những đứa trẻ đang la hét trong khu vườn

chúng mải mê chơi

dù trời đang dần lạnh

. 

khi bầu trời sà xuống thật gần

đến một lúc nào đó

nó sẽ trùm lên bạn

. 

bạn sẽ không còn khả năng tự vệ

bạn cố gắng không để nỗi sợ hãi

hoặc nụ cười vô cớ

lộ ra

. 

bạn hết đường thoát

như một tù nhân

hình như anh ấy cũng đang cúi xuống

vẫy tay chào bạn

lúc đó bạn mới biết sự nuối tiếc

đã ăn mòn cả lòng bàn tay mềm mại

của bạn

.

sự sợ hãi không phải vô hình

nó là tảng đá

tất cả các vết thương là những mảnh vụn

của ngọn lửa

khi bạn đối mặt âm thầm bóng tối

. 

tự do

máu chảy

ngày

cháy vào đêm

. 

niềm vui

chạy thoát

tao tác

đời bạn

. 

bạn thấy mặt trời rất vui

như cuộc đời

dù hơi

khốn nạn…

7. Một nhà thơ ngồi viết trong quán cà phê…

những người bạn nghĩ

có lẽ anh đang viết thư gửi về cho mẹ

những cô gái nghĩ

hay là anh đang viết thơ tình

những đứa trẻ nghĩ

anh đang vẽ truyện tranh

cũng có người nghĩ

anh đang tính toán các khoản nợ

. 

và một anh cảnh sát

bí mật

chậm rãi

từ từ

tiến lại phía sau anh

8. Hiệp ước… 

ra tuyên bố chung

ý nghĩa tinh tế

lạnh

như ngày tận thế

. 

sự bềnh bồng

của ngôn từ

công nghệ mạ vàng

cho ngôn ngữ

. 

còn hơn những bài thơ…

.

khi đất nước sinh ra

một người đàn ông buồn ngủ

tất cả kết thúc

trong ý nghĩa của một lời tuyên bố

đọc ngược hay đọc xuôi đều có nghĩa

. 

sự dịu dàng của con chữ

cứ lần lượt

như các đài phát thanh vô hình

ẩn và xuất hiện

. 

những ngày tháng chúng ta đang sống

như một cuốn tiểu thuyết

không thể nào biên tập

để quên

9. Nếu như nhà tù có gắn chuông ngoài cửa…

ngón tay anh gần như không thể chạm vào chuông

. 

cánh cửa

sẽ từ từ

chậm

tự mở ra

để anh đi vào

.

anh đi vào phòng ngủ của mình

với túi xách vợ anh thường đi chợ

gói ghém những gì cho anh…

. 

anh thức

và ngồi nhìn mình ngủ

giữa hai giấc mơ

anh gõ cửa tất cả các phòng

nhưng thật ra anh không hề gõ

. 

tất cả họ đều thức dậy

khi anh trở lại

. 

họ kêu la

nhưng tiếng kêu của họ không có âm thanh

nó câm lặng còn hơn sự im lặng

khi họ ôm lấy anh

tay họ cũng không chạm vào anh

.

không ai có thể tìm thấy tiếng nói

hay vòng tay ôm ấp của họ

. 

anh đi ngang họ, họ ngang qua anh

anh và họ vẫn còn bóng tối

không bao giờ gặp được nhau

. 

họ hỏi anh đã làm gì với bữa tối của mình?

và các bác sĩ có thể lấy ra căn bệnh cao huyết áp như

lấy viên đạn và nỗi sợ hãi

ra khỏi trái tim anh?

. 

anh vẫn còn sợ hãi

như ngày xưa anh sợ cô giáo buồn

thức suốt đêm làm bài tập

sáng mai…

. 

hay anh chỉ muốn nói:

tôi thức để biết các bạn

vẫn bình an

. 

họ nói

anh nói

nhưng không bao giờ có tiếng nói

chuông cửa không bao giờ vang lên

không ai có thể ghé thăm cái giường nhỏ của anh

.

chỉ những người hàng xóm của anh thì thầm:

– đó chỉ là một ảo tưởng

chiếc túi xách của vợ anh vẫn còn đây

nó chứa đầy thức ăn

nó không thủng lỗ chỗ những vết đạn

như ba-lô người lính

. 

hay như chiếc cặp ngày xưa đi học của anh

giờ các con anh vẫn mang đến trường

những quyển vở của anh ố màu

chúng đã cất và thay vào những quyển vở mới

. 

những người đến không để nói lời chia buồn

vì nỗi buồn chưa bao giờ nguôi với vợ anh

như ngày xưa

chưa bao giờ mẹ hết lo cho anh

khi rong chơi sau giờ tan học

. 

họ vẫn chưa hiểu

làm thế nào tự nhiên một người có thể chết

vì miếng ăn?

.

và khi anh quay trở lại

như thể cùng với những người hàng xóm của anh

đang đi bộ dưới ánh trăng

thức

nhìn mình đang ngủ

tất cả cùng ngồi nhìn vào giấc mơ

và ngạc nhiên

sao đêm dài như vậy?

10. Đầu gối nói với cùi chỏ…

– ngươi lợi dụng sự tự do

để loi vào cằm kẻ khác!

. 

cùi chỏ trả lời:

– thế còn kẻ lợi dụng quyền lực

để quỳ không đúng lúc

như ngươi?

. 

ai là người nhầm lẫn?

. 

điều duy nhất chúng ta được biết

là sự nhầm lẫn của một người đàn ông tự tin

với sự nhầm lẫn trong cái nhếch môi cười của bạo chúa

. 

như sự khiêu dâm của các nhà sư khi thuyết giáo

sự nhầm lẫn nhiều khi làm khát khao

linh hồn chúng ta bay như tia lửa

trong bóng đêm phát sáng

. 

điều duy nhất chúng ta được biết

sự hùng vĩ của những điều nhỏ nhặt

sự nhỏ nhặt của những điều hùng vĩ

đã không được chú ý

.

điều duy nhất chúng ta được biết

phẩm giá của kẻ thua cuộc

sự cô đơn của người chiến thắng

đã không còn ăn năn

. 

sự lạnh lùng ngu ngốc

sự nồng nàn bị vấp

té

ngay ngưỡng cửa

thiên đường…

11. Sự thật nhiều khi cay đắng…

nhưng vị đắng sẽ dạy cho bạn

đây là lúc bạn được học

rằng cuộc chiến rất lâu dài

. 

những người lính đeo mặt nạ

để che gương mặt

sắp khóc

đang ngồi bên vệ đường

lặng lẽ thổi harmonica

bài hát mà ngày xưa anh đã bảo vệ

giờ chỉ còn bụi

phủ lên trên máu

. 

tiếng hát như tiếng hót

chíp chiu chú chim non

trong khu vườn thanh bình

bạn nghe

và sẽ nghĩ không có cuộc chiến tranh nào cả

.

bạn nghĩ đất nước đang thanh bình

và người lính hát với chính mình

bài hát tình yêu

không gian dối

chỉ người lính biết

sự thật đã bị bắt

và biến mất

sau quá lâu xương máu…

. 

trong một khoảnh khắc

bạn có thể xấu hổ

vì không hiểu người lính đang thổi harmonica

bên vỉa hè

trong địa ngục

có nghĩa là gì?

. 

chỉ có người lính đang nghĩ

không lẽ sự gặp gỡ với bóng tối

để sau đó mọi thứ

còn tối thêm nữa?

chẳng lẽ đêm không còn ánh trăng?

. 

những người đồng đội của anh

đã bắt đầu cùng hát

tiếng hát không chỉ ở vỉa hè

ở vườn hoa

nó có thể vang lên từ những ban-công

của tất cả các ngôi nhà

trong phố…

.

và từ đó

bạn không thể không suy nghĩ

không xót thương

không nghi ngờ

khi những người lính vẫn tiếp tục chết

không phải vì đạn lên nòng

mà bất công đang nhả đạn

. 

và bạn biết

vẫn còn loanh quanh

một cuộc chiến tranh

trên phố…

12. Tôi tự ngắm bản thân mình…

không có gì trầm trọng

. 

tôi không có góc nhìn khác

như Trương Duy Nhất

.

tôi không tham gia hội thảo

đọc báo cáo

về những blogger như Phạm Viết Đào

. 

tôi

quần áo ủi thẳng

kính đeo mắt, điện thoại có thể hơi hấp dẫn

vì có màn hình cảm ứng

. 

tôi

không có vấn đề gì trầm trọng

. 

im lặng

lưỡi của tôi không bị đuổi việc

không bị còng

nó nói với tôi: anh có

thể giết tôi nhưng tôi vẫn tha thứ cho anh

. 

nụ cười trên các chương trình truyền hình

không làm cho tôi bị bệnh nữa

tôi đã quên

đó là lý do tại sao

tôi không có vấn đề gì trầm trọng

. 

hôm qua, giấc mơ của tôi đã lên chuyến tàu đêm

tôi không biết làm sao để nói lời tạm biệt người ở lại

chuyến tàu đã bị rơi

trong một thung lũng cằn cỗi

(chỉ có người lái xe còn sống)

. 

cả những ác mộng tuyệt vời

tôi vẫn nuôi hy vọng

vì thế tôi không có vấn đề gì

trầm trọng

. 

từ lúc được sinh ra cho đến bây giờ

trong nỗi tuyệt vọng của Mẹ, tôi vẫn nhớ

rằng người ta có thể sống sau khi đã chết

chết khi đang sống chỏng gọng

mọi thứ chẳng có gì trầm trọng

. 

nhưng có lần

tuổi thơ tôi thắc mắc

sao con là người Việt Nam?

Mẹ khóc

chúng ta phải là người việt Nam

đến khi chúng ta chết…

.

Mẹ mất

khi hết

một kiếp người…

13. Tôi không sống trong trại, tôi sống ở nhà…

 

nhưng ngay trong nhà

tôi đã dựng lên những cái trại

. 

phòng ngủ căng một cái

và tôi nằm giữa chúng

. 

trong cái trại nhà bếp

tôi để những thứ thức ăn khô

. 

trong trại phòng khách

tôi để một kệ sách

nó yên tĩnh

. 

tất cả mọi thứ lộn xộn và thứ tự như nhau

như niềm vui lẫn giữa nỗi đau

. 

sáng nay

có một cái trại bị gió bật

tấm bạt rách

những chiếc cọc chỏng chơ trên nền gạch

rải rác như những mạng người

. 

không có cách nào khác

tôi cố gắng dựng cái trại lên một lần nữa

để đêm xuống

nhiều khi mưa gió

nó trở lạnh

nếu cần tôi sẽ đốt thêm đám lửa

ngồi im bên trong trại

. 

ngôi nhà là gì

trong lịch sử gió mưa

nếu nó không phải là một cái trại?

14. Gì…

là những gì

rất xa

là những gì

rất nhanh

. 

những gì

không ai kịp biết

chỉ người quản giáo tinh nghịch cùng chàng trong bóng tối…

 

+

 

như thể

khi thức dậy vào buổi sáng

chàng vớ lấy khẩu súng của mình

bắn vỡ tan ly cà phê trên bàn

và từ từ ngáp

. 

buổi trưa

chàng vớ lấy khẩu súng của mình

bắn vỡ tan đĩa cơm

và con cá nằm trên đĩa cơm như bản thân chàng

nó bị thương và

hình như vẫn còn thoi thóp sống

. 

như thể không phải chàng mà con cá

đang ngáp

làm cho tiếng kêu cứu từ từ mờ nhạt

vẽ lên trời những bài hát

thành câm

 

+

 

những người bạn cũ của chàng

có

một thời gian khủng khiếp

. 

có người nghĩ đến một chiếc xe

tang

quá tải với những vòng hoa

và đã nhận được nụ cười kỳ lạ

hình như cũng của người quản giáo

. 

tuyệt thực…

khát…

những buổi sáng tinh nghịch

sau khi đã làm chúng ta quá sợ hãi

như có lần con cọp gặp con nai

. 

cơ thể chúng ta là một bản thảo dài

và dang dở

chúng ta gỡ bỏ những chữ nghĩa vô ích ra khỏi bài thơ

im lặng

. 

những bài thơ không thể sinh ra

từ sự cúi đầu

và thở dài

vì sợ…

. 

mọi thứ đang cực kỳ nhanh chóng kết thúc, điều đó

gần ngay bên cửa sổ

ở

rất xa…

15. Tôi có một giấc mơ…

thấy thế giới đang rơi

đổ

sụp

xuống

. 

ở tiệc cưới

những chiếc cốc ngã, rượu chảy tràn ra ngoài

ở biển khơi

những khẩu súng đang rơi

thẳng xuống

. 

nhưng những bài thơ

chúng không rơi mà lại bay

ngang

bềnh bồng nhẹ nhàng

trong tinh mơ mỗi sáng

. 

khi thế giới này bị buông rơi

có những thứ lao đầu thẳng xuống

có những thứ bay ngang nhẹ nhàng

bình thản

cái gì được hạ cánh an toàn

cái gì phải trả giá nát tan?

. 

và đột nhiên, bạn cảm thấy hơi bồn chồn

vần ồn

nhưng đó chính là linh hồn của bạn

khi bạn cứ mải suy nghĩ về thế giới

nó từ từ xoắn lại

khi linh hồn bạn bị đau nó sẽ kêu vang

như ấm nước đang sôi trên bếp

sáng nay bạn nấu để pha trà…

16. Tiếng bò rống…

lần đầu tiên tôi nghe

trong bài thơ của một nhà thơ

bây giờ vẫn là nhà thơ

lớn

. 

một cái gì đó

hơn cả xúc động

tràn ra khỏi tim tôi

 

+

 

nhiều năm đã trôi qua

thậm chí nhiều nhà phê bình

đã quên

tiếng kêu của nó

. 

nhưng tôi vẫn nhớ chiếc gân nổi rõ

trên cổ

khi nó kêu

. 

tôi vẫn nhớ

cả những thứ

khi nó ợ lên và nhai

lại

. 

như trái đất vẫn hàng ngày xoay mãi

niềm an ủi cho mọi người

vẫn đang sợ hãi

. 

lúc nó hát

tất cả bài hát trên cõi đời này

thành tiếng bò

kêu

bạn tha hồ cúi đầu

ợ lên lại

và nghe

 

+

 

nó kêu ở đâu khi đất nước này chia thành hai miền

Bắc và Nam chiến đấu

người dân trên cùng một đất nước

vạch ra biên giới

đối mặt với nhau

. 

tiếng nổ những viên đạn, tiếng ngáp và tiếng kêu của máu

một lần nữa

tiếng bò rống bị lãng quên trong lịch sử

. 

nhân dân cần một tách trà nóng

và sắp xếp mọi thứ nhanh chóng

trở về nhà

trồng hoa

viết sách…

 

+

 

tiếng bò rống

như những người đã mổ bụng mà không cần dao mổ

phơi tình yêu của mình ra với quê hương

không phải lời nói dối

nhưng họ nhiều khi bị chích điện

. 

điều an ủi cho tất cả

làm bạn bất ngờ hạnh phúc

là đồng cỏ đã có

thêm những chương lịch sử

. 

như niềm vui bây giờ

bạn ngồi ở một quán cà phê ấm áp

và những gì bạn yêu

dù phải leo qua hàng rào tường lửa

bạn vẫn còn cánh đồng nhiều gió

hơn nước mắt

. 

chúng ta đã đi vòng quanh trái đất

để gặp nhau sau nhiều thập kỷ

và ngôi mộ sườn đồi, nơi bạn ngủ bây giờ

như thể bạn đang gặp lại những người bạn của bạn

lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ

. 

bạn biết

chúng ta nuôi dưỡng quá nhiều lý tưởng

nên nằm dưới đất

có thể bạn vẫn còn đang khóc

. 

vì vậy hãy để mọi người cầu nguyện cho bạn

thêm một lần nữa

. 

trên ngọn đồi này

nhìn ra đống đổ nát này

trên mảnh đất yêu dấu này

có mùi máu của bạn

trong tiếng hót của những con chim mà bạn vẫn yêu thương tha thiết

dưới bầu trời xanh

đã không thay đổi một chút nào

từ khi bạn còn sống

. 

chỉ tiếng bò rống

mỗi sớm

còn vang trên cánh đồng…

17. Tên của bạn thành một ẩn số…

như ngày xưa tôi học giải phương trình

. 

ẩn số đã biến thiên ngược chiều

khi bạn tăng

thì nhân dân phải giảm

. 

những viên sỏi tôi nhặt ở bờ sông

và mang về

làm mọi người ai cũng mắc bệnh nhức đầu

vì thiếu máu não…

. 

như giấc mơ cũng không còn

không ai muốn nằm mơ

. 

mọi người như cỏ dại mọc bên bờ thung lũng

lăn xuống những tảng đá

rơi như

số phận

chỉ còn

lăn tròn

u mê

lê thê

lời thề

mưa mãi…

………………………..

Viết tiếp những câu thơ

hai chữ…

 

1.

nhìn đi

ngọn đèn

xứ sở

suy sụp

khẩu hiệu

niềm vui

đánh vỡ

linh hồn

chịu phạt

thể xác

cúi thấp

quá sớm

cậu bé

chống cự

gục ngã

sương mù

lạnh buốt

khói thuốc

dối trá

an ủi

. 

và rượu

vodka

thay vào

bản đồ

địa ngục…

 

2.

gió nổi

giận dữ

rượu vang

nghe rõ

ngôn ngữ

chửi rủa

quay cuồng

trong gió

. 

cây cối

ngoan ngoãn

rạp mình

căn lều

mong manh

chúng ta

lơ lửng

không hiểu

gì nhiều

hốt hết

lăn ra

. 

ngủ, và vào tù trở lại…

3.

mặt trời

đứng bóng

trên đầu

doanh trại

bỏ hoang

hò hét

mệnh lệnh

im lặng

binh lính

bệnh xá

rên rỉ

bệnh nhân

. 

trong sân

cỏ mọc

tân binh

đầu cạo

xanh nhẵn

tuyệt vọng

. 

ngọn cờ

máu nóng

chạy dọc

lối mòn

chiến tranh

tắt lịm

máu xương

không chịu

nằm im… 

18. Xin vui lòng gọi tôi, bằng tên thời thơ ấu của tôi…

mẹ gọi tôi là cu em

để phân biệt với cu anh đang ra trận…

. 

khi tôi xếp hàng mua cho mẹ phiếu mì sợi

trước khi còn kịp chiều đi học

. 

đừng thương hại tôi

cứ gọi tên tôi như thời thơ ấu của tôi

mẹ vẫn gọi

. 

gọi tên của tôi từ ngày xa khi gió thổi

xin vui lòng

gọi tôi ngày xa xôi

ở góc sân nhà còn sót lại một bông hoa

đang nhẹ nhàng nhảy múa

. 

hãy gọi tên tôi

như mẹ gọi tôi…

19. Soi gương…

nó cười một lúc sau khi tôi cười

tôi thật khó khi muốn cắt mình ra khỏi gương

với một cái kéo

. 

khi tôi áp đôi môi lên gương soi

một đám mây mù

và tôi tan biến sau tiếng thở dài

một ảo ảnh duy nhất

như tấm bia mộ luôn luôn cô đơn

nơi một mình gió thổi

. 

đứng trước gương, tôi vẽ mặt tôi

bôi một lớp mỏng

thành anh hề

. 

tôi vẽ mũi tôi hình quả cà chua

vẽ miệng tôi chiếc loa rè và rách

tai như cánh dơi

tôi mặc chiếc áo thun cộc tay

và cạo râu thật sạch

. 

không có gì nguy hiểm

khi tôi giả vờ giấu một bí mật

đất nước này đã mất

tôi đánh một lô đề

đề về số 00

. 

tôi bán quần áo lót

cho các nữ hoàng

chỉ đứng trên sàn diễn

tôi chọn thời điểm

không ai biết

.

tôi tô màu các bức tranh

hội nghị sẽ bắt đầu

các phương pháp nhào lộn và sáng tạo

lộn đầu thành câm

ăn tiền nghẹt họng

. 

một anh hề không còn ghen tị

với bất kỳ ai

đang nằm dài

nhắc mọi người đừng suy nghĩ cụ thể

phải tập trừu tượng

. 

khi đêm chìm sâu

anh hề nằm

mệt mỏi

lo âu

. 

tiền cát-sê còn chưa kịp lãnh

20. Tự dưng tôi muốn sống nơi khác…

không phải nơi núi cao

quanh năm khoan giếng lấy nước tưới cà-phê

tít trên mây

này

. 

và cuối cùng

một mình

tôi

đang chờ đợi tôi

. 

không sinh ra

không chết đi

tôi lơ lửng như con phù du trong một viện bảo tàng

đầy quá khứ

mặt nạ

lịch sử

. 

không có cuộc chiến nào chiến đấu cho tôi

không có vết thương không có vũ khí

không có nhân loại

không nước mắt

không có nụ cười

.

cả cái chết chỉ như rượu ngà ngà say

nhiều khi tự nó mỉm cười

trong viện bảo tàng đầy tượng sáp

. 

và khi tôi yêu

nó chỉ là cơn điên

vì nó chỉ còn cách

tự lật trái tim tôi như ngày xưa tôi lật những trang sách

bây giờ lật qua một trang web

tự mình thì thầm tự mình lầm bầm

với một màn hình

lạnh lùng và phẳng…

21. Ngay cả mặt trời, không phải lúc nào cũng đỏ…

khi sợ

nó có màu vàng và xanh

. 

nên hoàng hôn

nhiều khi nhập nhoạng

như ngôn ngữ

đổi màu theo hơi thở

. 

chúng ta đã đời đời vinh quang nhờ vào các khu rừng

những hầm hào đào sâu trong núi

chiến thắng và cô đơn…

. 

sao bây giờ chúng ta phá hết rừng

và máu đỏ trên biển

chỉ là vinh quang của màu xanh lãng quên?

. 

những thiên thần cuối cùng đã kịp đến để thả hoa

bềnh bồng trên biển

trên bóng tối tâm trí của mọi người

cùng khóc

tại nơi cha ông ngày xưa ăn thề

những con thuyền yên tĩnh

mang gió vào giấc mơ

chìm lỉm

xuống đáy

.

chúng ta nghe trong gió mưa

người chết bị ngâm trong nước

chúng ta muốn trả thù

biển đã từng nổi nóng

. 

nhưng bây giờ

chúng ta tự ngâm mình trong biển

làm ẩm ướt cả mặt trời

đã từng nóng đỏ

như sôi…

. 

biển

đang nhìn

mọi người

như một mớ hỗn độn